Aile Konutu Şerhi Nedir? Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur?

Aile Konutu Şerhi Nedir? Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur?
Aile Konutu Nedir?


Aile konutu; eşlerin bütün yaşamsal faaliyetlerini gerçekleştirdiği ve düzenli yerleşim amacıyla kullandıkları meskendir. Aile konutundan bahsedebilmek için, eşlerin sürekli olarak ve fiilen o evde oturuyor olması gerekir. Aile konutu üzerinde eşler birlikte söz sahibi olmalıdır, bu sebeple 4721 Sayılı Medeni Kanun aile konutu hakkında düzenlemeler getirmiştir.

Aile Konutu Şerhi Nedir?


Aile konutu şerhi Türk Medeni Kanunu’nun 194. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre;

Madde 194- Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.

Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hâkimin müdahalesini isteyebilir.

Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir.

Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı hâline gelir ve bildirimde bulunan eş diğeri ile müteselsilen sorumlu olur.

Medeni Kanun aile ve aile bireylerini kötüniyetli davranışlara karşı korumak için aile konutunu düzenleme altına almıştır. Boşanma davalarında sıkça gördüğümüz üzere, aile konutu niteliğine sahip evde oturan eşlerden biri, boşanma sürecinde diğerinin evden çıkarılması için ev kendisine ait ise satabilmekte, kiralık ise de kira sözleşmesini tek taraflı olarak feshedebilmektedir, bu durum malik olmayan eşin ve çocukların mağduriyetine yol açar. Tapuda konulacak aile konutu şerhi ile bu gibi durumların önüne geçilebilir.

Aile konutu şerhi ile ev kiralık ise, kira sözleşmesini feshetmek için her iki eşin de imzası gerekecektir. Eğer aile konutu olarak kullanılan ev taraflardan birinin mülkiyetinde ise, malik olan eş, diğer eşin rızası olmadıkça evi satamayacak, ev üzerine sınırlamalar getiremeyecektir. Aile konutu şerhinin kaldırılması farklı bir yazımızda ele alınmış olup, okumak için tıklayınız.

Aile Konutu Şerhi Verilebilmesinin Şartları Nelerdir?


İlk olarak eşlerin yaşamsal faaliyetini sürdürmek ve düzenli yerleşmek amacıyla kullanılan bir ev olması gerekmektedir. Eşler fiilen bu evde yaşamalı, dışarıdan objektif olarak bakıldığında o evde ikamet edildiği anlaşılabilmelidir.

İkincil nitelikte bulunan konut aile konutu olarak değerlendirilemez, dolayısıyla sürekli olarak oturulmayan eve aile konut şerhi de verilemeyecektir. Örneğin, tatil amacıyla gidilen yazlık ev, dağ evi, yayla evi gibi taşınmazlar için aile konutu şerhi konulması istenemez, ancak TMK 199 şartları oluşmuş ise tasarruf yetkisinin sınırlandırılması istenebilir. Tapuda tarla ya da arsa görünen taşınmazın üzerinde aile konutu şerhi konulabilmesi ise tartışmalıdır. Yargıtay’a göre; her somut durum ayrı değerlendirilmeli, yapılacak keşif ile aile konutu olarak kullanılan bir bölüm olduğunun tespiti halinde, o bölüm için aile konutu şerhi verilmelidir.

Ailenin birlikte oturduğu ev üzerine aile konutu şerhi konulabilmesi için, tarafların resmi olarak evli olması gerekir. İmam nikahı ya da birlikte yaşama durumunda aile konutu şerhi talep edilemez.

Eğer ortak konut üzerinde eşlerin paylı mülkiyeti var ise, aile konutu şerhi verilmesine gerek yoktur. Zira bu durumda zaten eşler taşınmaz üzerinde diğeri olmadan tasarrufta bulunamayacaktır.

Boşanma Davalarında Aile Konutu Şerhi


Boşanma davası açılmadan önce aile konutu üzerinde aile konutu şerhi konulmamışsa, açılan boşanma davasında aile konutu şerhi verilmesi hakimden istenebilir. Talep ile mahkeme tarafından tapu müdürlüğüne müzekkere yazılarak aile konutu şerhi konulması sağlanabilir.

Boşanma davalarında malik olan kötüniyetli eş, diğer eşi mağdur etmek için, dava süresi içerisinde müşterek konutu satabilmekte ya da müşterek konut kiralık ise, kira sözleşmesini feshedebilmektedir. Bu gibi durumların önüne geçebilmek için mahkemeden, aile konutu şerhi konulması istenebilir.

Boşanma davası süresi içerisinde talep edilen aile konutu şerhi talebi boşanma davasının ferisi niteliğinde olmadığı için ayrı harca tabidir.

Aile konutu şerhi evlilik süresince geçerlidir. Evlilik birliğine ya da birlikte yaşamaya ara verilmesi durumunda konutun aile konutu niteliği devam edecektir. Ancak boşanma kararının verilmesi ile aile konutu şerhi işlevini yitireceğinden dolayı aile konutu şerhinin kaldırılması istenebilir. Eşler boşanma davası sona erdikten sonra ortak konutta kimin oturacağını kararlaştırabilir. Eğer kararlaştırılmamış ise durum ve koşullara göre hakim karar verir.

Ölüm Halinde Aile Konutu Şerhi Sona Erer mi?


Aile kurumu , Medeni Kanun’un çeşitli maddelerinde korunmuştur. Medeni Kanun’un 240, 255, 279, 591 ve 652. Maddelerinde aile konutu ve aile bireyleri dolaylı olarak koruma altına alınmıştır. Şöyle ki; sağ kalan eş, aile konutunun mülkiyetinin, intifa hakkının, oturma hakkının miras payına veya tasfiye alacağına mahsuben kendisine özgülenmesini talep edebilir.

Aile Konutu Şerhi Olan Ev İcra Yoluyla Satılabilir mi?


Aile konutu sadece eşleri birbirine karşı koruma altına alır. Dolayısıyla alacaklı olan üçüncü kişilere karşı aile konutu şerhi bir koruma alanı yaratmayacaktır. Aile konutu şerhi olan ev icra kanalıyla satılabilir. Zira buradaki satış iradi değil cebri satıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun aşağıdaki kararı da bu duruma örnektir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2017/2710 E. 2017/1721 K. sayılı ilamına göre;

… tarafından açılan ihalenin feshi davasının da reddedilerek kesinleştiği anlaşılmaktadır.
TMK’nın 705. maddesine ilişkin düzenleme dikkate alındığında cebri icra ile yapılan satışlarda mülkiyet tescilden önce alıcıya geçmektedir. Dolayısıyla dava tarihi itibariyle aile konutu olarak kullanıldığı ileri sürülen taşınmaz iradi olmayan bir tasarruf sonucu aile konutu niteliğini yitirmiş duruma gelmektedir. Bu durumda TMK’nın 194. maddesi uyarınca işlem diğer eşin rızasına bağlı olmaktan çıkmış ve davacının aile konutu korumasından yararlanma olasılığı kalmamıştır.
Hâl böyle olunca yerel mahkemece Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

Aile konutu şerhi konulurken avukat aracılığıyla çalışmak faydanıza olacaktır. Zira bu işlemler ivedi yapılması gereken işlemlerdir, prosedür anlamında sorunlar yaşandığı takdirde maddi manevi kayıplara sebebiyet verilebilir.

Aile konutu şerhi ve Aile Hukuku’ndan kaynaklı diğer uyuşmazlıklar için iletişime geçiniz.

Aşağıdaki yazılarımızı da okuyabilirsiniz:

Tahliye Taahhüdü Nasıl İptal Edilir?

Aile Konutu Şerhi Nasıl Kaldırılır?

Yorum Yapın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

AVUKATA SOR

)
    yazıyor...

    Bize soru ve mesaj göndermek için aşağıdaki formu doldurunuz.

    Mesajı Gönder İptal Et