Günümüzde internet kullanımının ve kullanıcıların yaş aralığının artması ile beraber internet ve sosyal medya çoğu kişi için olmazsa olmaz haline gelmiştir. Bu mecralarda faydalı içerikler olduğu kadar hukuka aykırı içerikler de yer almaktadır. Örneğin; özel hayatın gizliliğini ihlal, kişilik haklarının ihlali, fikri mülkiyet haklarının ihlali, çocukların kişisel gelişimine uygun olmayan içeriklerin paylaşılması, hakaret içerikli paylaşımların yapılması sıkça rastlanan sorunlardandır. 5651 Sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” ile bu gibi durumlara karşı içerik silme/kaldırma, internet veya web sitesine erişimin engellenmesi gibi yaptırımlar getirilmiştir. Ancak öncelikle bazı ifadelerin kısaca açıklanmasında fayda var:
İçerik sağlayıcı: İnternet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan gerçek veya tüzel kişileri ifade eder. Örneğin dergideki bir yazıyı derginin internet sitesinde paylaşan yazar, editör içerik sağlayıcı olarak değerlendirilebilir.
Yer sağlayıcı: Hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişileri ifade eder. Biraz önceki örnekten devam edecek olursak, derginin sahibi yer sağlayıcıdır. İnternet sitelerine hosting altyapısı sunan firmalar da yer sağlayıcı olarak kabul edilir. Yer sağlayıcı içeriklerin girilmesine imkan sunan gerçek ya da tüzel kişidir.
Erişim Sağlayıcı: Kullanıcılara internete erişim imkanı sağlayan kişi ya da firmalardır. Örneğin, Türk Telekom, Superonline gibi internet hizmeti sunan şirketler erişim sağlayıcıdır.
Hangi Suçlar İçin Erişimin Engellenmesine Karar Verilir?
İnternet ortamında yapılan ve içeriği aşağıdaki suçları oluşturduğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesine karar verilir. Katalog suçlar dışındaki Türk Ceza Kanunu’nda yer alan diğer suçlar için erişimin engellenmesine karar verilemez. Erişimin engellenmesine karar verilebilecek suçlar şunlardır:
*İntihara yönlendirme (madde 84),
*Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra),
*Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190),
*Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194),
*Müstehcenlik (madde 226),
*Fuhuş (madde 227),
*Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228),
*5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar için erişimin engellenmesine karar verilebilir.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Nedeniyle Erişimin Engellenmesi
İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatının gizliliğinin ihlal edildiğini iddia eden kişiler, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na doğrudan başvurarak içeriğe erişimin engellenmesi tedbirinin uygulanmasını isteyebilir.
Yapılan bu istekte; hakkın ihlaline neden olan yayının tam adresi (URL), hangi açılardan hakkın ihlal edildiğine ilişkin açıklama ve kimlik bilgilerini ispatlayacak bilgilere yer verilir. Bu bilgilerde eksiklik olması halinde talep işleme konulmaz. Bu talep üzerine tedbiren verilen erişimin engellenmesi kararını kurum, derhal Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne gönderir. Talep eden kişinin verilen tedbir kararını 24 saat içerisinde sulh ceza hakimliğinin onayına sunması gerekir. Aksi takdirde verilen tedbiren erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden kalkar ve yayın yeniden erişime açık hale gelir.
Kişilik Haklarının İhlali Nedeniyle İçeriğin Yayından Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi
Bilişim Hukuku’nda en çok uyuşmazlıkların yaşandığı konuların başında kişilik haklarının ihlali gelmektedir. Kişilerin kendini sanal ortamda anonim zannetmeleri sebebiyle kişilik hakları kolaylıkla ihlal edilebilmektedir.
İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması halinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hakimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini de isteyebilir.
Hakim zorunlu olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar vermez, sadece ihlalin gerçekleştiği kısım veya bölüm ile ilgili erişimin engellenmesine karar verir. Ancak ihlal bu şekilde engellenemiyor ise gerekçesini de belirtmek kaydıyla, internet sitesindeki tüm yayına yönelik olarak erişimin engellenmesine de karar verebilir.
Büromuz; Bilişim Hukuku ile ilgili Adana ve çevre illerde Adana avukat olarak avukatlık ve danışmanlık faaliyeti yürütmektedir. Detaylı bilgi için iletişime geçiniz.
Aşağıdaki yazılarımızı da okuyabilirsiniz:
Son Yazılar