Fazla mesai nedir? Fazla mesai nasıl ispat edilir? İş Kanunu’na göre, bir işçinin haftalık en fazla çalışma süresi 45 saattir. 45 saat çalışmayı aşan her saat başına işçiye fazla mesai, diğer adıyla fazla çalışma ücreti ödenmelidir. Genel olarak iş sözleşmeleri sona erdikten sonra fazla mesai alacaklarının ödenip ödenmediği konusunda ihtilaflar yaşanmakta, bu durum ise işçi ve işvereni karşı karşıya getirmektedir.
Fazla Çalışma ile Fazla Sürelerle Çalışma Arasındaki Fark Nedir?
Fazla çalışma haftalık 45 saat çalışmanın aşılması iken; fazla sürelerle çalışma ise iş sözleşmesinde haftalık belirtilen çalışma süresinin aşılmasıdır. Örneğin iş sözleşmesinde işçinin haftalık 40 saat çalışma yapması öngörülmüş ise işçinin 44 saatlik çalışması fazla mesai değil fazla sürelerle çalışmadır. Ancak aynı işçi 48 saat çalışmış ise 5 saat fazla sürelerle çalışma yapmış, 3 saat de fazla mesai yapmıştır. Bu ayrım, işçiye ödenecek ücretin belirlenmesi açısından önemlidir. Fazla sürelerle çalışma için işçi saatlik ücretinin %25 alır iken; fazla mesai yapması durumunda ise %50 sine hak kazanacaktır.
Fazla Mesai Nasıl İspat Edilir?
Fazla mesai alacağından kaynaklı dava açıldığı takdirde, fazla mesai yaptığını ispat yükü davacı işçidedir. İşçi fazla mesai yaptığını bordro, işyerine giriş çıkış imzaları, ya da giriş çıkışta basılan kart, işyeri yazışmaları veya tanık ile ispat etmelidir.
1- Bordro : Ücret bordroları fazla mesainin ispatında en önemli yöntemdir. İşçi ay sonu maaşını aldığında işveren, işçiye bordroda imzalatır. Bu bordrolarda işçi fazla çalışma yaptı ise, fazla çalışma yaptığına yönelik bilgiler de yer alacaktır. İşçi bordroya imza atmış ve bordronun sahte olduğuna yönelik bir iddia da yoksa bordro kesin delil olarak kabul edilir. Ancak işçi bordroya “fazla çalışma ücretimi eksik aldım” ya da “fazla çalışma ücretimi almadım” şeklinde ihtirazi kayıt düşer ise işverenin ibraz ettiği bordrolar geçersiz olacaktır. İşçi bu durumda fazla çalışmasını her türlü delille ispat edebilir.
2- İşyeri kayıtları : İşçi fazla çalışma yaptığını kanıtlamak için işyeri çıkış kaydını davanın görüldüğü mahkemeden talep edebilir. Mahkeme kayıtların getirilmesini işverenden isteyecektir. Çoğu işyeri işçilerin giriş çıkış anında imza attırmaktadır, bu imzalar fazla mesai alacağından kaynaklı davalar için önem arz eder. Yine bazı işyerlerine girilip çıkıldığı takdirde çalışan personeller tarafından kart okutulmaktadır. Kartta yer alan bilgiler de delil olarak kullanılabilir.
3- Tanık : Yazılı belgeler ile fazla mesai alacağı ispat edilemediyse tanık deliline başvurulmalıdır. Tanık iş davalarında en fazla başvurulan yöntemdir. İş davalarında hangi konularda tanığa başvurulacağı, işçi, işveren veya avukatlarınca önemle araştırılmalıdır. İşçi ile kısa dönem de olsa aynı işyerinden çalışan kişi işçinin tanığı olarak dinlenebilir, ancak işçi ile aynı işyerinde çalışmayan kişinin tanıklığına mahkemece itibar edilmeyecektir. Yargıtay’a göre işveren ile işçi tanığı arasında iş ilişkisinden kaynaklı dava mevcut ise, tanığın tanıklığına itibar edilemez.
- Fazla Mesai Alacağında Zamanaşımı
Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi 5 yıldır. Fazla mesaiden kaynaklı davalarda da 5 yıllık zamanaşımına dikkat etmek gerekir.
- Fazla Mesai Alacağı ve Arabuluculuk
1 Ocak 2018 tarihi itibari ile ücret alacağından kaynaklı davalar için zorunlu arabuluculuk kurumu getirilmiştir. Yapılan düzenleme ile dava öncesinde arabuluculuğa başvuru zorunluluğu getirilmiş olup, uzlaşılmaması halinde dava açılması gerekmektedir. Arabulucuya başvuru yapılmadan açılan dava usulden reddedilecektir.
Büromuz iş davalarından kaynaklı davalar için Adana ve çevre illerde işçi ve işveren vekilliği hizmeti vermektedir. Detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.
Son Yazılar