Ticari Davalarda Zorunlu Arabuluculuk

19/12/2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan; 7155 Sayılı “Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun” ile Türk Ticaret Kanunu’na 5/A maddesi eklenmiştir. Bu madde hükmüne göre, konusu ticari uyuşmazlık olan davalarda dava şartı olarak zorunlu olarak arabulucuya başvuru kurumu getirilmiştir. 1 Ocak 2019 tarihi itibari ile yürürlüğe giren ticari davalarda zorunlu arabuluculuk kurumu nasıl işleyecek? Zorunlu arabuluculuk hangi uyuşmazlıkları kapsamaktadır? 5/A maddesi Türk Ticaret Kanunu ve diğer kanunlara atıf yaparak zorunlu arabuluculuğun hangi uyuşmazlıkları kapsadığını belirtmiş olup uyuşmazlıkların kapsamı üç başlık altında toplanabilir.

1) Her iki tarafın ticari işletmesi ile ilgili olan tazminat ve alacak davaları,

2) Tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın;

-Rehin karşılığında ödünç verme,
-Malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi,
-Rekabet yasağı,
-Yayın sözleşmesi,
-Kredi mektubu ve kredi emri,
-Komisyon sözleşmesi,
-Ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcılarının yetkilerinin sona ermesi,
-Havale,
-Saklama sözleşmeleri,
-Fikrî mülkiyet hukukuna dair mevzuat,
-Borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümler,
-Bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerden kaynaklı uyuşmazlıklar ticari dava sayılmakta olup, arabulucuya başvuru zorunludur.

3) Diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan konusunun bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat davaları da zorunlu arabuluculuk kapsamındadır.

Uyuşmazlığın kaynağı yukarıda belirtilen konulardan ise; taraflar arabulucuya başvuru yapmak zorundadır. Arabulucuya başvuru yapmaksızın açılan davalar usulden reddedilir, zira arabuluculuk kurumuna başvuru 1 Ocak 2019 tarihi itibari ile DAVA ŞARTIDIR.

• Uyuşmazlık Ne Kadar Süre İçerisinde Sonuçlandırılmalıdır?

Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren altı hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla iki hafta uzatılabilir.

Bu Kanunun dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin hükümleri, bu hükümlerin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay’da görülmekte olan davalar hakkında uygulanmaz.

Arabuluculuk görüşmesi olumsuz sonuçlanır ise; Arabulucu görüşmeleri neticesinde taraflar arasında uzlaşı sağlanamazsa arabulucu son tutanağı hazırlar. Arabulucu son tutanağının aslı ya da arabulucu tarafından onaylanmış sureti, taraflar ya da taraf avukatları; dava dilekçesine ekleyerek ticari dava açabilecektir. Arabulucu son tutanağı dava dilekçesine eklenilmediği takdirde mahkeme davacıya 1 hafta kesin süre verecektir. Bu süre içerisinde arabulucu son tutanağı dava dosyasına eklenilmezse açılan dava reddedilir.

Arabuluculuk görüşmesi olumlu sonuçlanır ise; taraflar uzlaşma tutanağında belirtilen tutarın ödenmemesi halinde, başvuran veya avukatı görevli mahkemeden icra edilebilirlik şerhi alarak, doğrudan İcra İflas Kanunu md. 32 uyarınca ilamlı icra takibi yapabilecektir.

Ticari Uyuşmazlıklarda Doğrudan İcra Takibi Yapılabilir

 

Unutulmamalıdır ki ticari uyuşmazlıklarda zorunlu arabuluculuk yalnızca ticari davalar için getirilmiştir. Dolayısıyla İcra İflas Kanunu çerçevesinde tabi ki doğrudan icra takibi yapılabilir. Yapılan icra takibine itiraz edildiği takdirde alacaklı takibe devam edebilmek için ya itirazın kaldırılması davasını ya da itirazın iptali davasını açacaktır. Aksi takdirde alacağına kavuşamaz. İtirazın kaldırılması icra hukukuna yönelik özel bir dava olduğu için arabulucuya başvuru zorunluluğu yoktur, ancak itirazın iptali davası açılacak ise arabulucuya başvuru yapmak zorunludur.

Arabuluculuk faaliyeti neticesinde uzlaşı sağlanması durumunda, daha sonra dava açma imkanı olmayacaktır. Bu yüzden mutlaka uzman bir avukattan hukuki danışmanlık hizmeti alınmalıdır.